نقش سردخانه ها و اتاقک های سرد در حفظ سلامت و عمر مواد غذایی و زنجیره سرمایش غذایی بسیار پر رنگ است. امروزه استفاده از سردخانه ها به امری اجتناب ناپذیر تبدیل شده است و به طور وسیع در صنایع مختلف همچون صنایع غذایی ، پزشکی ، آزمایشگاهی ، پتروشیمی و … از آنها استفاده میشود.
سردخانه های کانکسی به دلیل محدودیت مکانی در صنایع مختلف بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. این نوع سردخانه ها که به سردخانه قابل حمل نیز معروف می باشند در انواع سردخانه بالای صفر و زیر صفر تولید میشوند. یکی از اجزای اصلی هر سردخانه و سیستم تبرید ، کمپرسور می باشد که از آن بعنوان قلب تپنده سیستم های تبرید یاد میشود.
با توجه به اهمیت سردخانه ها و سایر تجهیزات سرمایشی تعدادی انگشت شمار کشور ، تکنولوژی تولید و ساخت کمپرسورهای سرمایشی را دارند. از جمله معروف ترین این کمپرسورها در بازار می توان کمپرسور بیتزر ساخت آلمان، دانفوس ساخت فرانسه ، بوک ساخت آلمان ، دورین ، کوپلند و … را نام برد که در زیر مفصل به آنها اشاره شده است. با ادامه مطلب همراه باشید.
کمپرسور چیست و انواع کمپرسور بر اساس ساختار آن
در سیکل های تراکمی سرمایش، کمپرسور بخشی است که با مکش مبرد (گاز خنک کننده) از اواپراتور و متراکم کردن آن باعث فشرده سازی و افزایش دمای سیال داخل میشود. سپس این سیال برای کاهش دما به کندانسور فرستاده میشود.
در واقع کار کمپرسور مکش گاز و فشرده کردن و افزایش دمای آن و سپس پمپاژ به کندانسور می باشد. کمپرسورها بر اساس ویژگی هایی همچون سرعت ، تعداد مراحل کار ، سیستم قدرت ، ساختار (هرماتیک یا سمی هرماتیک بودن) ، سیستم خنک سازی و روش های روانکاری به انواع مختلفی تقسیم میشوند.
برای فشرده سازی یک سیال دو روش ممکن می باشد، یکی از طریق افزایش سرعت و دیگری از طریق کاهش حجم. به کمپرسورهایی که از طریق افزایش سرعت، فشار سیال را افزایش میدهند، کمپرسور دینامیک و به کمپرسوری که از طریق کاهش حجم ، فشار سیال را افزایش میدهند ، کمپرسور جابجایی مثبت گفته میشود.
کمپرسور دینامیک به انواع کمپرسور محوری و گریز از مرکز تقسیم میشوند. همچنین کمپرسورهای جابجایی مثبت نیز به انواع پیستونی (تک مرحله ای ، دو مرحله ای و دیافراگمی) و دورانی (همچون اسکرو، اسکرال ، روتاری ، دنده ای و حلقه مایع) تقسیم میشوند.
تفاوت اصلی بین کمپرسورهای هرماتیک و سمی هرماتیک :
در کمپرسورهای هرماتیک، موتور و کمپرسور با هم درون یک محفظه قرار دارند که جنس آن از استیل می باشد. از مزایای این نوع کمپرسورها می توان به عدم نشتی گاز در آنها (به دلیل پلمپ بودن) و از معایب نیز می توان غیر قابل تعمیر بودن آن را نام برد. در مقابل موتورهای سمی هرماتیک قابل تعمیر می باشند و عمر مفید آنها طولانی تر و قدرت آنها بیشتر است.
تفاوت اصلی بین کمپرسورهای تک مرحله ای و چند مرحله ای :
در درون کمپرسور به هنگام فشرده سازی گاز، دمای آن نیز افزایش می یابد. این افزایش دما ممکن است عمر برخی از قطعات درون کمپرسور را کاهش دهد.
از این رو در برخی از کمپرسورهای چند مرحله ای عملیات فشرده سازی گاز طی دو الی چند مرحله انجام میگیرد و در هر مرحله تا حدودی از دمای گاز کاسته میشود در نتیجه این امر عمر مفید کمپرسور افزایش پیدا میکند. قیمت کمپرسورهای تک مرحله ای ارزان تر بوده و در سیستم های تبرید کوچک از آنها استفاده می شود.
از بین کمپرسورهای مختلف ، کمپرسورهای اسکرو ، اسکرال و سپس نوع روتاری و پیستونی بازدهی خوبی دارند. از جمله کمپرسورهای اسکرو موجود در بازار ایران میتوان به کمپرسور بسیار قوی بیتزر اشاره نمود. کمپرسورهای دانفوس ، بیتزر ، کوپلند از جمله کمپرسورهای اسکرال در بازار می باشند. همچنین کمپرسور دانفوس و بیتزر در نوع پیستونی نیز در بازار به فروش می رسند.
نتیجه گیری و جمع بندی
به هنگام انتخاب کمپرسور سردخانه ، می بایست مواردی همچون ظرفیت سردخانه ، نرخ برودتی و توان کمپرسور دقت نمود. همچنین نوع کندانسور و اواپراتور در انتخاب کمپرسور تأثیر گذار می باشند. طراحی و توزیع بار برودتی سردخانه نیازمند اطلاعات دقیق و بررسی های فنی همچون منطقه مورد استفاده ، شرایط آب و هوایی و … می باشد. در نهایت نوع کمپرسور و یونیت برودتی با توجه به ابعاد سردخانه و توان آن معین می شود.
